Asset Publisher
Grzyby
Kogo mogę się poradzić w sprawie zebranych w lesie grzybów, czy grzyby w lesie można zbierać bez ograniczeń, czy znalezione grzyby należy wykręcać, czy wycinać - odpowiedzi na te i inne pytania.
Kogo mogę się poradzić w sprawie zebranych w lesie grzybów?
Podstawową zasadą jest zbieranie tylko i wyłącznie owocników grzybów, które dobrze znamy. Nie należy zbierać osobników zbyt młodych, bo to utrudnia określenie gatunku oraz zbyt starych, które z kolei mogą być toksyczne. Jeżeli nie jesteśmy pewni, czy znaleziony grzyb jest przydatny do spożycia, to lepiej pozostawić go w lesie.
Aby nauczyć się prawidłowego zbierania grzybów i rozpoznawania gatunków warto uczestniczyć w organizowanych przez nadleśnictwa grzybobraniach. Informacje o nich znajdziecie na stronie www.lasy.gov.pl oraz stronach jednostek. Warto szukać porady w punktach skupu i u grzyboznawców - nadleśnictwa nie zajmują się ocenianiem grzybów. Bezpłatnych porad na temat zebranych w lesie grzybów udzielają wszystkie terenowe stacje sanitarno-epidemiologiczne, które znajdują się w każdym powiatowym mieście. Prowadzą one także rejestry grzyboznawców, którzy udzielają porad.
W przypadku wystąpienia po spożyciu grzybów nudności, bólów brzucha, biegunki, czy podwyższonej temperatury należy wywołać wymioty i jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Wezwany w porę może uratować życie. Nie należy lekceważyć takich objawów. Trzeba też pamiętać, że przy zatruciach muchomorem sromotnikowym występuje faza pozornej poprawy, później stan chorego gwałtownie się pogarsza.
Czy grzyby w lesie można zbierać bez ograniczeń?
Grzyby w polskich lasach można zbierać bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów i w zasadzie bez ograniczeń, ale są pewne wyjątki. Nie wolno ich zbierać w niektórych częściach lasu, gdzie jest stały zakaz wstępu: na uprawach do 4m wysokości, w drzewostanach nasiennych i powierzchniach doświadczalnych, w ostojach zwierzyny. Nie wolno ich także zbierać na obszarach chronionych: w rezerwatach i parkach narodowych. Rygorystycznie należy przestrzegać zakazu wstępu na tereny wojskowe.
Należy oszczędzać duże, stare owocniki grzybów, gdyż nie są atrakcyjne kulinarnie, a mają duże znaczenie dla rozwoju grzybów. Jeśli wiemy, że jakiś grzyb jest rzadki i ginący to także oszczędźmy go, nawet jeśli jest jadalny. Niezależnie od miejsca występowania część gatunków grzybów podlega całkowitej ochronie gatunkowej – poznaj dokładnie listę tych grzybów zanim wybierzesz się do lasu.
Czy znalezione grzyby należy wykręcać, czy wycinać?
To pytanie jest zadawane od niepamiętnych czasów. Powstało zapewne tuż po słynnym dylemacie dotyczącym jaja i kury. Skoro jest tyle gatunków rozmaitych grzybów to spokojnie możemy stosować oba sposoby. Każdy jest dobry, ale stosowany z rozsądkiem. Większe owocniki grzybów lepiej jest wyciąć, ze względów praktycznych, bo zaoszczędzamy sobie pracy przy czyszczeniu grzybów. Naturalnie nie w połowie trzonu, jak to nieraz widać przy zbiorze podgrzybków w celach zarobkowych. Możemy delikatnie podważyć także owocnik grzyba koniuszkiem noża. Wycinamy jak najniżej, odgarniając dokładnie ściółkę i uważając, aby nie uszkodzić grzybni. Potem starannie przykrywamy to miejsce, aby grzybnia nie wysychała. Resztka trzonu grzyba szybko zgnije lub zjedzą ją ślimaki.
Grzyby blaszkowe, takie jak kurka, zielonka czy rydz lepiej jest wykręcać. Należy je wyjąć z podłoża tak, aby nie uszkodzić trzonu i także dokładnie zakryć grzybnię ściółką. Tak wyjęty owocnik łatwiej rozpoznać co do gatunku, a jest to bardzo istotne, aby wyeliminować pomylenie zielonki, gołąbka czy pieczarki z muchomorem zielonkawym. Rozpoznaje się go m.in. po pochwie u podstawy trzonu, stąd nie można takich grzybów wycinać. Pamiętajmy, że jeden średni owocnik to dawka śmiertelna dla człowieka.
Jak zbierać i przechowywać grzyby zanim trafią do kuchni?
Pierwsza zasadą jest zbieranie tylko znanych nam grzybów. Unikniemy wtedy zatrucia na pozór apetycznie wyglądającymi, ale groźnymi dla naszego zdrowia owocnikami. Zbieramy tylko owocniki zdrowe, nieuszkodzone i młode, ale nie zbyt młode, bo wtedy trudno rozpoznać gatunek grzyba. Pozostawiamy w nienaruszonym stanie grzyby niejadalne, nieznane nam oraz osobniki stare, które pozostawiamy jako „nasienniki". Najczęściej i tak są robaczywe. Czy wiecie dlaczego grzyby są robaczywe? Te „robaki", które dziurawią nasze grzyby, szczególnie z letnich zbiorów, to larwy (czerwie) muchówek. Właśnie w grzybach przechodzą część swojego rozwoju.
Warto także pamiętać, że owocniki grzybów to żyjące organizmy, które nawet po zerwaniu nadal rozwijają się i oddychają wydzielając dwutlenek węgla i wodę. Dlatego bardzo ważne jest prawidłowe przechowywanie owoców grzybobrania. Najlepsze są szerokie, wiklinowe koszyki, a nie plastikowe wiadra, torby czy woreczki. Nawet najpiękniejsze owocniki szlachetnych gatunków grzybów mogą być przyczyną zatrucia, gdy przechowywane będą w foliowej torebce i ulegną zaparzeniu. Często wybieramy się na grzybobranie daleko od domu. W trakcie szybko postępujących procesów gnilnych wywołanych złym przechowywaniem grzybów wydzielają się toksyny, szkodliwe dla naszego zdrowia. Dlatego nawet powszechnie znane kurki czy podgrzybki mogą nam zaszkodzić, gdy je źle przechowamy.
Asset Publisher
Asset Publisher
Ścieżki dydaktyczne
Ścieżki dydaktyczne
Tablica na ścieżce dydaktycznej w rez. "Wielki Las"
Naturalne odnowienia buka wzdłuż trasy ścieżki
Drewniana kładka na ścieżce "Szlak Bobra"
Widok z drewnianego podestu na "Szlaku Bobra"
Pomnik przyrody "Błędny Kamień" na "Szlaku Jelenia"
Edukacja leśna oparta jest także o ścieżki przyrodniczo-edukacyjne, na których odbywają się zajęcia w lesie. Ścieżki umożliwiają przyrodniczą turystykę poznawczą, a dzięki tablicom informacyjnym omawiającym zagadnienia przyrodniczo-leśne stanowią element edukacji ekologicznej społeczeństwa prowadzonej przez leśników.
W Nadleśnictwie Strzyżów są 4 ścieżki przyrodniczo-leśne:
1. Leśna ścieżka dydaktyczna przy rezerwacie „Wielki Las"
2. "Ścieżka przyrodniczo-edukacyjna w rezerwacie „Mójka"
3. Szlak edukacji ekologicznej na terenie Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego
4. Kompleks ścieżek edukacyjno-rekreacyjnych w Łętowni
Ścieżka przyrodniczo-edukacyjna w rezerwacie „Mójka"
Ścieżka składa się z dwóch szlaków: „Szlaku bobra" oznaczonego kolorem czerwonym, który jest łatwiejszy i krótszy (orientacyjny czas przejścia wynosi 1,5 godz.) oraz „Szlaku jelenia" oznaczonego kolorem żółtym, zdecydowanie trudniejszego: trasa biegnie przez jary i potoki do „Błędnego kamienia", a zataczając pętle łączy się ponownie ze szlakiem bobra. Obydwie trasy kończą się w punkcie wyjścia przy polu turystycznym, obok drogi Ujazdy – Kąkolówka. Do ścieżki można dojechać od północy drogą na trasie Błażowa – Ujazdy, od wschodu drogą na trasie Przemyśl – Domaradz i w miejscu Ujazdy skręcić w prawo w kierunku Błażowej. Jadąc z obu stron zatrzymujemy się na parkingu. Po drugiej stronie drogi widnieje brama wejściowa, która jest jednocześnie punktem końcowym obu szlaków.
Ścieżka „Szlakiem bobra" w całości prowadzi przez obszar objęty ochroną rezerwatową – rez. „Mójka". Ścieżka liczy 14 przystanków oznaczonych tablicami edukacyjnymi omawiającymi m.in.: budowę warstwową lasu, proces odnowienia lasu, charakterystykę drzew liściastych i iglastych oraz ekosystemu leśnego. Ponadto tablice przedstawiają bogactwo florystyczne i faunistyczne rezerwatu oraz wyjaśniają, co to jest mikoryza, na czym polega sukcesja ekologiczne oraz jaką rolę pełni martwe drewno w lesie.
W południowo-wschodniej części rezerwatu na skraju lasu znajduje się pomnik przyrody nieożywionej „Błędny kamień". Z kolei ok. 200 m od pola turystycznego, w stronę Ujazdów, już poza rezerwatem, po prawej stronie drogi stoi drugi pomnik przyrody buk „Miłosz".
Leśna ścieżka dydaktyczna przy rezerwacie „Wielki Las"
Długość ścieżki wynosi ok. 2 km, punktem początkowym i kończącym ścieżkę jest pole biwakowe, gdzie można odpocząć i zapalić ognisko. Na przejście całej trasy trzeba poświęcić ok. 2 do 3 godz. Do ścieżki można dojechać od północy drogą na trasie Rzeszów – Krosno w miejscowości Czudec w odległości ok. 1 km od rynku należy skręcić w prawo przed przystankiem autobusowym. Można również skorzystać z drogi Rzeszów – Wola Zgłobieńska – Iwierzyce. Zaś od południa na trasie Strzyżów – Rzeszów 9 km od Strzyżowa, 200 m od skrzyżowania drogi głównej z drogą podrzędną do Pstrągowej należy skręcić w lewo.
Ścieżka składa się z 12 przystanków z tablicami informacyjnymi. Tematy przystanków na ścieżce to: 1. Budowa lasu, 2. Drzewa naszych lasów, 3. Grzyby, 4. Drzewa dziuplaste, 5. Bagienko śródleśne, 6. Zwierzęta naszych lasów, 7. Odnowienie lasu, 8. Runo leśne, 9. Dokarmianie zwierzyny, 10. Łąka śródleśna, 11. Buczyna karpacka, 12. Ochrona ptaków
Szlak Edukacji Ekologicznej
Szlak obejmuje swym zasięgiem północną część Gminy Frysztak, która leży w na terenie Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. Szlak tworzą 3 ścieżki dydaktyczne:
1. Ścieżka przyrodniczo-geologiczna „Góra Chełm"
2. Ścieżka historyczno-przyrodnicza „Schrony"
3. Ścieżka przyrodniczo-geologiczna „Herby"
Szlak prowadzi ciekawymi zakątkami Pogórza Strzyżowskiego, od doliny Wisłoka – „Brama Frysztacka", poprzez grzbiet Mniszek, Zagórza i dolinę Stępinki, z której wspina się na szczyt Chełmu. Poznawanie 10 kilometrowej trasy możliwe jest pieszo lub na rowerze. Każda ścieżka jest oznaczona innym kolorem; na ścieżkach rozstawione są tablice informacyjne ogólne i szczegółowe. Idąc szlakiem podziwiać możemy: świat fauny i flory (obserwacja i rozpoznawanie roślin, grzybów, zwierząt), wytwory natury (jary, dolinki, skałki-ostańce, przełom Wisłoka), świadectwa historii (pozostałości kamieniołomu, kompleks schronowy, kapliczka na Chełmie).
