Asset Publisher
Biegi na orientację
Lubisz biegać, ale znudziło ci się bicie rekordów prędkości? Spróbuj czegoś nowego. W biegach na orientacje równie ważna co sprawne nogi i płuca jest głowa.
O co chodzi w biegu na orientację? O jak najszybsze przebycie określonej trasy wyznaczonej punktami kontrolnymi. Którędy zawodnik pokona dystans pomiędzy kolejnymi punktami, zależy tylko od niego: jego sprawności poruszania się w terenie, zmysłu orientacji i strategii. Do pomocy ma - coraz bardziej zapomniane w dzisiejszych czasach nawigacji satelitarnych - mapę i kompas. Żeby ukończyć zawody, musi zaliczyć wszystkie punkty w odpowiedniej kolejności. Swoją obecność w tych miejscach potwierdza na karcie startowej lub, coraz częściej, na specjalnym chipie.
Historia z armią w tle
Biegi na orientację wywodzą się ze Skandynawii. Pierwsze zawody zorganizowano jeszcze w XIX w. w Norwegii. Początkowo dyscyplina cieszyła się niewielkim zainteresowaniem i startowali w niej głównie wojskowi. Dla cywilów, w czasach gdy sport nie był tak popularny, jak dziś, pokonanie dwudziestokilometrowych tras było zbyt wielkim wyzwaniem. Dopiero kiedy skrócono dystans orienteering stał się popularniejszy wśród amatorów. W latach trzydziestych XX w. rozegrano pierwsze zawody międzynarodowe, a po drugiej wojnie światowej biegi na orientację zaczęto uprawiać poza Skandynawią, w 1961 r. powstała Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację, a pięć lat później odbyły się pierwsze mistrzostwa świata.
Dziś ten sport wciąż najpopularniejszy jest w Europie. Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszy się w Ameryce Północnej, Wschodniej Azji i Australii.
Chociaż jest dyscypliną olimpijską, nigdy nie znalazł się w programie igrzysk. I pewnie długo nie znajdzie. Biegów na orientację w zasadzie nie sposób pokazać w telewizji ze względu na zbyt rozległy teren rozgrywania zawodów. Z tego samego powodu oraz tego, że biegi zazwyczaj organizowane są w lesie, trudno oczekiwać tłumu kibiców. Pomimo tej niemedialności, popularność orienteeringu rośnie, a na największych zawodach startuje nawet 25 tys. biegaczy. To liczba porównywalna z frekwencją na największych maratonach na świecie.
O co w tym chodzi?
W biegu na orientację bardzo ważna jest mapa, ale nieco inna od tych używanych podczas leśnych wędrówek. Podstawowa różnica polega na tym, że lasy oznaczone są na niej różnymi odcieniami zieleni. Im ciemniejszy kolor, tym gęstszy las, a więc poruszanie się w nim trudniejsze. Takie oznaczenia pomagają zdecydować czy lepszym rozwiązaniem będzie bieg najkrótszą trasą przez gęstwinę, czy lepiej trochę nadłożyć drogi i pokonać trasę przez rzadsze zarośla.
Reszta oznaczeń przypomina te powszechnie używane. Niebieskie elementy to obiekty wodne: rzeki, strumienie, jeziora, bagna czy studnie. Brązowe poziomnice obrazują ukształtowanie terenu: góry, pagórki, muldy, jary itp. Czarne znaczki pokazują charakterystyczne obiekty, np. głazy, myśliwskie ambony czy np. jaskinie.
Skala map używanych w orienteeringu jest dużo mniejsza niż turystycznych, zwykle 1:15000 lub 1:10000 (1 cm na mapie odpowiada 150 lub 100 metrom w terenie), a w wypadku biegów sprinterskich - nawet mniej niż 1:5000. Oczywiście nie obejdzie się tez bez kompasu. To dzięki niemu można ustawić mapę względem północy, a także przemieszczać się pomiędzy punktami kontrolnymi na azymut.
Punkty kontrolne podczas biegu na orientację oznaczone są tzw. lampionami. To biało-pomarańczowy lub biało-czerwony znacznik w kształcie sześcianu. Każdy z punktów ma swój kod.
wyposażony jest też w perforator, za pomocą którego uczestnik oznacza kartę startową lub, coraz częściej, elektryczny czujnik, który rejestruje chip zawodnika.
Naturalnie w lesie
Najpopularniejszym biegiem na orientację jest bieg klasyczny (nazywany też długim). W równym stopniu sprawdza on techniki orientacji, co sprawność i wytrzymałość zawodnika. Pokonanie trasy zajmuje zwycięzcom około 75-90 minut. Biegi średniodystansowe nastawione są przede wszystkim na dobrą nawigację. Najlepsi kończą je mniej więcej w pół godziny. W biegu sztafetowym wygrywa ta - najczęściej trzyosobowa - drużyna, której zawodnicy po kolei zaliczą jak najszybciej i bezbłędnie swoje trasy. Organizuje się także biegi sprinterskie, nocne, długodystansowe czy punktowe, w których trzeba w określonym czasie zaliczyć jak najwięcej punktów kontrolnych.
Naturalnym terenem do uprawiania biegów na orientację są lasy. Dlatego też Lasy Państwowe postanowiły przyjść z pomocą miłośnikom tej dyscypliny. W 2011 r. Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Biegu na Orientację Leśników przedstawił koncepcję Zielonego Punktu Kontrolnego. Chodzi o zainstalowanie w lasach lub parkach stałych punktów kontrolnych, które umożliwiłyby bieg w dowolnym czasie. Takie standaryzowane punkty mają logo właściciela, zarządcy terenu lub sponsora, plakietki z symbolem orienteeringu, kasownik (perforator) kart kontrolnych oraz kod kreskowy umożliwiający elektroniczne potwierdzenie obecności zawodnika. Do tego zarządcy terenu przygotowują znormalizowane mapy do orienteeringu, które uczestnicy biegu będą np. mogli ściągnąć z internetu.
Do tej pory powstało ponad czterdzieści projektów Zielonych Punktów Kontrolnych w Lasach Państwowych. Są takie na terenie nadleśnictw: Krynki, Bytów, Przedborów, Olsztynek, Wieruszów, Maskulińskie, Spychowo, Brynek, Gdańsk, Mielec, Strzebielino, Hajnówka, Lipka, Woziwoda, Miękinia, Elbląg, Dojlidy, Solec Kujawski, Supraśl, Krasnystaw i Augustów. Ich wykaz można znaleźć na stronie www.zielonypunktkontrolny.pl.
Asset Publisher
Wspólnie dla dobra lasu i lokalnych społeczności
Wspólnie dla dobra lasu i lokalnych społeczności
20 listopada w siedzibie Nadleśnictwa Strzyżów odbyło się pierwsze spotkanie Zespołu Lokalnej Współpracy
Czym są Zespoły Lokalnej Współpracy i jaki jest cel ich powołania? Aby odpowiedzieć na te pytania, trzeba wyjść od wyjaśnienia uporządkowanego przepisami prawa i instrukcjami zarządzania przez PGL LP zasobami leśnymi stanowiącymi dobro wspólne. Nadleśnictwa prowadzą gospodarkę leśną w oparciu o dokument o nazwie Plan Urządzenia Lasu (PUL). Na tę dokumentację składają się: opis ogólny lasów oraz terenu nadleśnictwa (charakterystyka), program ochrony przyrody, ocena oddziaływania planu na środowiska oraz materiały kartograficzne (mapy). Dokumenty te w szczegółach określają zadania z zakresu gospodarki leśnej, które są realizowane w nadleśnictwie. Plan urządzenia lasu sporządzany jest na 10 lat.
Na etapie opracowywania planu jego projekt czy założenia do planu są upublicznione i podlegają konsultacjom społecznym, co wynika z przepisów prawa. Konsultacje odbywające się w dotychczasowym kształcie winny być uzupełnione i poparte dialogiem społecznym prowadzonym ze wszystkimi zainteresowanymi korzystaniem z zasobów leśnych stronami tj. przedstawicielami samorządów, lokalnej społeczności, lokalnych organizacji zajmującymi się ochroną środowiska i przyrody, turystyką czy edukacją społeczeństwa. I ten dialog ma odbywać się w ramach Zespołów Lokalnej Współpracy.
Zespoły Lokalnej Współpracy to nowość dla nadleśnictw. Nie jest natomiast czymś nowym współpraca z jednostkami samorządowymi, podmiotami organizującymi turystykę, instytucjami dbającymi o środowisko i przyrodę czy edukującymi społeczeństwo w zakresie korzystania ze środowiska. Ta współpraca była i jest realizowana na każdym etapie obowiązywania planu urządzania lasu i w różnych zakresach działalności, a jej wyrazem są wspólnie zadania służące turystycznemu udostępnianiu lasu, np. ścieżki edukacyjno-przyrodnicze, wiaty turystyczne.
Zadaniem Zespołu Lokalnej Współpracy będzie rozpoznanie i sformułowanie potrzeb w zakresie zagospodarowania turystyczno-rekreacyjnego obszarów leśnych czy kształtowania w wybranym fragmencie innych szczególnych funkcji lasu wynikających np. z jego położenia w granicach miast czy w bliskim ich sąsiedztwie. W dalszej perspektywie rozwiązania powstałe w ramach prac Zespołu i konsultowane z nadleśnictwem mogą i powinny być wykorzystywane do tworzenia nowego projektu planu urządzenia lasu, w tym do wyznaczenia lasów o zwiększonej funkcji społecznej.
Zespół Lokalnej Współpracy powołany przy Nadleśnictwie Strzyżów liczy 15 członków reprezentujących gminy z terenu Nadleśnictwa, podmioty zajmujące się organizowaniem turystyki w regionie, przyrodników i świat nauki, jak również społeczników i przedsiębiorców z sektora leśno-drzewnego. Podczas pierwszego spotkania spośród członków Zespołu został wybrany przewodniczący i zastępca przewodniczącego. Na spotkaniu umówiono uregulowania prawne, z których wynika obowiązek powołania Zespołu Lokalnej Współpracy oraz zadania i cel ich powołania, zaprezentowano ogólne informacje o Nadleśnictwie Strzyżów i zadania z zakresu gospodarki leśnej. Spotkanie było również okazją do rozmowy i dyskusji oraz wymiany poglądów na temat wyzwań współczesnego leśnictwa, roli i znaczenia lasów, panujących i zmieniających się trendów w korzystaniu z lasu.
